توضیح ژنتیکی کاهش سلولهای بتا در دیابت نوع 2

11 آوریل 2017- یک مطالعه‌ی جدید نشان داد که تکثیر سلولهای بتا هنگامیکه نوعی از گیرنده ها‌ی سطحی آنها از بین می‌رود، متوقف می‌شود. ناپدید شدن این نوع گیرنده‌ی سطحی به دلیل تغییرات ژنتیکی است که برای تولید سلولهای بتا کلیدی می‌باشد.

این یافته‌ها، جزئیات بیشتری را از کاهش پیشرونده‌ی عملکرد سلولهای بتا در دیابت نوع 2 آشکار نمود. این یافته‌ها می‌تواند منجر به ابداع درمانهایی شود که محرک از سرگیری چرخه‌ی رشد توسط سلولهای بتا باشد.

با پیشرفت مقاومت به انسولین در مراحل ابتدایی شروع دیابت نوع 2 ، بدن ابتدا تلاش می‌کند با تولید تعداد بیشتری سلول بتا، مقاومت به انسولین را جبران کند. هر چند پس از مدتی، تولید سلولهای بتا متوقف می‌شود، دانشمندان مدتها تلاش کردند که علت توقف تولید سلولهای بتا را دریابند.

محقق ارشد این پژوهش دکتر Rohit Kulkarni از دانشکده‌ی پزشکی هاروارد گفت: در بسیاری از موارد، سلولهای بتایی که سیکل سلولی را آغاز کرده‌اند، آنرا کامل نمی‌کنند، چون سیگنالهای تنظیم کننده‌ی مناسبی را دریافت نمی‌کنند و به همین دلیل مسیر مرگ سلولی را انتخاب می‌نمایند که مسیر راحت‌تری نسبت به تکمیل چرخه‌ی تکثیر سلولی است. مطالعات قبلی تنها توانسته اند قسمتی از این فرایند را شرح دهند، آنها نشان دادند که فقدان گیرنده‌ی کاربردی انسولین موجب توقف چرخه‌ی رشد سلولهای بتا می‌شود. اما این تحقیق مکانیزم پیچیده‌ی توقف چرخه‌ی رشد سلولهای بتا را توضیح داد و نشان داد که در چه مرحله‌ای از رشد، سلول وارد فاز آپوپتوز یا مرگ سلولی بجای ادامه ی مسیر تکثیر به سمت بلوغ می‌شود.

مطالعه‌ی اخیر، جنبه‌ی دیگری از سلولهای بتای غیر تکثیر شونده را به تصویر کشید، محققان نشان دادند که در سلولهای بتای فاقد این گیرنده‌ی انسولین و بدون سیگنال مناسب انسولین، بیان ژن پروتئینی که به چرخه‌ی تکثیر سلولی کمک می‌کند، متوقف می‌شود.

 تصور می‌شود پروتئین FOXM1 مسئول تنظیم ژنهایی باشد که بیان دو ترکیب به نامهای CENP-1 و PLK1 را تقویت می‌کند، این دو ترکیب به جدا شدن کروموزومها در سلول بتا درست قبل از تقسیم آن کمک می‌کنند.

 محققان دریافتند سلولهای بتای اهدا کنندگان مبتلا به دیابت نوع 2 - ظاهراً رشد خود را تکمیل نمی‌کنند- دارای مقادیر کمتری از این ترکیبات هستند. علاوه بر این، بنظر می‌رسد CENP-1 و PLK1 درهمکاری نزدیک با یکدیگر به رشد سلولهای بتا کمک می‌کنند زیرا با حذف یکی از این دو ترکیب در موشها ( دراینجا CENP-A) موش قادر به تولید تعداد بیشتری از سلولهای بتا نیست.

دکتر Kulkarni افزود: این تحقیق نه تنها می‌تواند به ابداع درمانهای جدید برای دیابت نوع 2 کمک کند بلکه به درمان دیابت نوع 1 نیز که در آن سلولهای بتا به دلیل حمله‌ی مستقیم ایمنی نابود می‌شوند، کمک خواهد کرد. یافته‌های این تحقیق در مجله‌ی Cell Metabolism منتشر گردید.

منبع:

www.diabetes.co.uk/news/2017/apr/research-finds-genetic-explanation-for-beta-cell-decline-in-type-2-diabetes-97380501.html